Poezja - Hadžem Hajdarević - wiersze

Literatura Na Świecie 5-6/2003

Przedstawiamy wiersze bośniackigo poety i prozaika - Hadžema Hajdarevića. Wiersze pierwotnie ukazały się w Literaturze Na Świecie w numerze poświęconym Bośni i Hercegowinie.
Czytelnik napotka tu osobny świat poetycki przedstawiciela Bośni, kraju przypominającego „trójdzielny” archipelag, i jednej z jego religii, islamu, otwartej na Śródziemnomorze i Europę. Bośnia Hajdarevicia to kraj leczący się z wojennych ran, zielonomodra ziemia lesistych gór i rzek, daleka, a jednak rodzinna, swojska.
Świetne wiersze. Warte każdej spędzonej z nimi chwili.
Polecam.
Citronian-Man
----------------------------------------------------------------

Beduin radzi synowi

Śmierć ma kolor dzikich pomarańczy. Dlatego
zamknij oczy, kiedy je obierasz i jesz
i kiedy nagle czujesz zapach
ich przewrotnego kwiatu...

Śmierć się kryje w dwusiecznym świetle
kapiącym z otwartego oka pomarańczy.

Od ich powabnego koloru i słodyczy
do ust napływa ślina, ich skóra
to koszula diabelska, a gęsty lepki sok –
to złozębny uśmiech demona.

Z ich powodu nigdy nie przyjdzie zbawienie,
a ptaki pustynne będą z naszych kiszek
wydziobywać ich pestki.

Pomarańcze mogą nas szpiegować na każdym
kroku, mogą się zamieniać
w inne owoce i żądze, zdolne z łatwością
rozerwać wniebowzięte ciało.

(Dziecko wpadło do studni, jedząc pomarańcze. Mężczyzna zawył
jak wilk pustynny, gdy wszedł na drzewo pomarańczowe. Kości
umarłego przenosiły się z jednego grobu do drugiego, gdy
zuchwalcom kapał po płytach nagrobnych sok z pomarańczy...)

Unikaj dzikich pomarańczy
a nawet myśli o ich
gładkoskórej słodyczy: tak zwabione mogłyby
rzucić nasiona w twoją
jeszcze zieloną śmierć.

 

Joint

Mój ojciec i twój ojciec, i ojcowie ojców posiwiałych

od czekania w kolejce po makaron

w kuchni rajskiej, mój ojciec czasem w ciele ryby,

twój ojciec - wróbel na gałęzi klonu...

Wszyscy oni, odziani w nasze ziemskie modlitewne dary,

wzajemnie się przechwalają zmarnowanymi synami.

Nasi ojcowie często spotykają się z wiatrem

niosącym dusze tych, których nazywaliśmy opoką

i czekają żebyśmy się zjawili na peronie z jedwabistych

piór anielskich. Nasi ojcowie tylko czekają

byśmy umarli i my, i zamiast nich stanęli

w kolejce po ciepły rajski chleb.

A w domu na strychu jak otwarte groby

stoją jeszcze ich stwardniałe chodaki,

jak zapomniane naczynia, których

nie wypełni nawet pustka...

Jeśli zobaczą nas wśród drzew, w diabelskim

chórze wczesnego kwietnia, nie będą pewni

czy śmiać się na całe gardło, czy płakać,

że ich synowie nie wiedzą,

dokąd prowadzą te znikające drogi.

Słuchając ilahii Halilego

W tej akustyce,

w powietrzu-spektrum kolorów tonalnych

ja także wypisuję najpiękniejsze wersety.

Sam przez chwilę unoszę się wkoło, macham

rękami jak dziecko które się nie boi

ciemności ani śmierci, a w każdym moim

kosmicznym ruchu ciała

jest po jednym oddechu pełnym zachwycenia

tą chwilą ciepłej radości

ogarniającej cały horyzont.

W powietrzu nie brak zdatnych trzcin,

aniołowie przynoszą farby, a ja

na pergaminie ich oddechu zapisuję

najpiękniejsze sny jakich nigdy dotąd

nie umiałbym sobie nawet wyobrazić.

W tej akustyce

która przypomina perły sypiące się z anielskich

dłoni ja też wyciągam dłonie

i widzę jak pojawia się na nich

tatuaż przedstawiający dziewięćdziesiąt dziewięć

tajnych a znanych dróg i jakbym się na każdej

znajdował w tej samej chwili i jakbym

we wgłębieniach i zawijasach

liter i levhicznych pól, uszczęśliwiony

odchodził do najdalszego świata.

13 VII 1998

Powaga chwili

Dlatego jesteś jak kwiat co się otwiera

tylko w milczeniu, a ja dlatego trwam przy tobie niemy,

że czekam na chwilę nadchodzącej zewsząd

całkowitej ciszy.

Zbyt łakomymi zmysłami nie palę się do zapachów.

Ważne jest rozpoznać jakiej krawędzi sięgają

tajemne głosy krwi, dywany utajonego tchu.

Dla mnie każdy czas jest najlepszą porą.

Pręciki twoich kwiatów mogą stać się

niestałe jak pazurki właśnie wylęgniętych

piskląt: jutro ich miejsce jest w powietrzu

dziś jeszcze w czyjejś ciepłej dłoni.

Dlatego ty też milczysz zamieniona

w płatek trwałej niepewności

przed naporem niespodziewanego wiatru.

Będę czekał, choćbyś się rozkołysaną

łodygą ciała nigdy

nie uśmiechnęła do mnie.

16 II 1999

Pracownia, północ

Nagle wszystkie rozsypane światy zbierają się

na tym płynącym czworoboku, ale w żadnym z nich mnie

nie ma...

Czubkami palców wyczuwam pulsowanie ich krwiobiegu,

wdycham ciepły zapach czasu

na krawędziach poruszonych sprzętów... Pokój staje się

świątynią modlitewną wiatru i ciało się rozprzestrzenia

w pawie pióra i kryształy.

A jednak to wszystko przecieka tylko przez palce

i znika, jak gdyby nigdy nie istniało.

Wszystko traci sens - jak odbicie twarzy w pustym oknie.

Pokój połyka swoje kąty

i nie ma gdzie się skulić, schować,

żeby gryźć własne palce.

Tylekroć się to powtarza w tym samym miejscu,

a zawsze w innym zapatrzeniu

w ściany, które cofają się cierpliwie

przed głową bijącą w napęczniały mrok.

Prawo do depresji

Do wszystkiego co materialne, co się rusza, raz trzeba

odwrócić się plecami: Nie ma mnie. Ale nie

umarłem. Jak mógłbym umrzeć

skoro mnie nie było? Ta fałszywa obecność ciała,

ubrania, miasta przez które niby idę,

wszystko to tylko obraz w waszym oku.

Mnie naprawdę nie ma... Lecz nagle

czuję ból w krzyżu, kłują mnie spojrzenia

tych, co gardzą moim prawem do depresji.

Jak gdyby chcieli mnie zaskoczyć, ugryźć, zamachać

nade mną brawami czy groźbą. Jeśli myślicie

ze jestem... ależ wolno wam myśleć

co chcecie. Chociaż pytam jakim prawem

interesujecie się moją obecnością?

Mnie, załóżmy; nie ma i nigdzie mnie

już nie będzie... Ale ból w krzyżu wszystko cofa

do początku. Stoję jak na starcie do raju.

Jeżeli zrobię choćby krok, mogę

wpłynąć we własne nic.


Tłumaczyła: Danuta Cirlić-Straszyńska

Ważne linki dotyczące autora:
Hadžem Hajdarević - Selma (tom poezji Hadžema Hajdarevića, także krótki biogram autora)

Literatura uzupełniająca:
Hadžem Hajdarević - Selma
Numer 5-6 2003 Literatury Na Świecie, który można zamówić (w numerze wielu innych świetnych autorów)

Zachęcamy do dyskusji na temat podanych w artykule treści
oraz wklejania linków do materiałów multimedialnych.
Redakcja